آموزش شيمی در پيشرفت بشریت فردی و اجتماعی جایگاه بنيادي دارد؛ نقش شیمی در اقتصاد، سياست و زندگی روز به روز پررنگ تر مي شود و طيف وسيعی از محصولات شيميايی از جمله مواد دارويی، رنگ ها، کودها، مواد غذايی و … را پوشش می دهد، آموزش شيمي برای درک بهتر فرآیندهای طبيعي و رویدادهایي که در اثر تماس بشر با طبيعت رخ ميدهند، لازم و ضروری است؛ به همين دليل امروزه، آموزش شیمی از دروس مهم دبیرستان به شمار میرود. آموزش شيمي برای افزایش آگاهي دانشآموزان از چالشها و مشارکت آنها در حل بحرانها ضروری است. با این حال، تلفیق این علم با ریاضیات، استدلال و حفظیات دشواریهای خاص خود را به وجود آورده است، در این مطلب قصد داریم دربارهی سطوح آموزش شیمی در کنکور، پایه دهم، پایه یازدهم، پایه دوازدهم و از پایه تا پیشرفته را برای شما شرح دهیم تا با آگاهی بیشتر به مطالعهی عمیقتر این درس بپردازید. در شیمی هم همانند آموزش زیست و آموزش فیزیک نیازمند تلاش بسیاری میباشد زیرا در این دروس در کنکور دارای اهمیت بالایی میباشند.
از آنجایی که در کنکور سراسری، علاوه بر دقت برای یافتن پاسخ صحیح، سرعت عمل نیز حائز اهمیت است، آموزش شیمی کنکور به شیوهی صحیح میتواند در تعیین رتبه داوطلب و آیندهی شغلی او سرنوشت ساز باشد؛ زیرا شیمی عضو دروس چالش برانگیز بوده که دانشآموزان کنکور تجربی و ریاضی برای پاسخگویی به سوالات تحلیلی و مسائل شیمی همواره دچار مشکلاتی بودهاند. به هر حال پیش از آشنایی با متدهای آموزش شیمی، به بررسی سبک سوالات شیمی کنکور میپردازیم که به شرح زیر است:
روشهای آموزش شیمی کنکور باید به داوطلبان کنکور مباحث پرتکرار، روشهای تست زنی برای محاسبات عددی و سلایق طراحان کنکور را یاد دهد؛ علاوه بر این موارد دانشآموز نیز برای تسلط به شیمی کنکور باید مراحل زیر را طی کند:
در آموزش شیمی علاوه بر آشنایی با انواع سوالات، باید داوطلب بداند که کنکور ریاضی و تجربی دارای زیر گروههای مختلف بوده و در هر کدام، دروس اختصاصی، ضرایب مختلفی دارد و ضرایب شیمی برای زیرگروههای کنکور ریاضی و تجربی به شرح جدول زیر است:
شماره زیر گروه | رشته | ضریب شیمی |
زیر گروه 1 | تجربی | 3 |
زیرگروه 2 | تجربی | 4 |
زیر گروه 3، 4 و 5 | تجربی | 2 |
زیر گروه 1 | ریاضی | 2 |
زیر گروه 2 و 3 | ریاضی | 3 |
8 الی 10 تست از 35 تست و در واقع بین 22 الی 24 درصد شیمی کنکور تجربی و 30 درصد کنکور ریاضی، مختص به شیمی پایه دهم میباشد، این پایه شامل سه بخش بوده که عبارتند از:
میتوان از تحلیل فصلهای شیمی دهم، نتیجه گرفت که آموزش شیمی دهم از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا پایهی شیمی یازدهم و دوازدهم را تشکیل میدهد و در صورتی که دانشآموز به مباحث تسلطی نداشته باشد، علاوه بر از دست دادن درصد این بخش در کنکور، برای یادگیری بخشهای بعدی نیز با چالشهای فراوانی روبهرو میگردد؛ در نتیجه دبیر برای آموزش شیمی دهم میبایست در کنار آموزش شیمی، به دانشآموزان چگونگی مطالعه این درس را یاد دهد.
14 تست از 35 تست و حدودا 40 درصد شیمی کنکور به پایه یازدهم اختصاص یافته است. پایه یازدهم نیز شامل سه بخش بوده که عبارتند از :
از بررسی فصول شیمی یازدهم میتوان نتیجه گرفت که این پایه بالاترین درصد سوالات را به خود اختصاص داده است و همین موضوع اهمیت آموزش شیمی یازدهم را افزایش داده است. حل تستهای متنوع از کتابهای آموزشی و تسلط به متن کتاب درسی در تمامی مراحل آموزش شیمی باید مدنظر قرار بگیرد.
11 الی 13 تست از 35 تست و حدودا 37 الی 38 درصد شیمی کنکور تجربی و 31 درصد کنکور ریاضی به شیمی دوازدهم اختصاص یافته است. از آنجایی که پایه دوازدهم علاوه بر کنکور، در امتحان خرداد به طور نهایی برگزار میشود، تسلط به سوالات تشریحی و امتحانات نهایی شیمی دوازدهم، باید در آموزش شیمی دوازدهم لحاظ گردد. پایه دوازدهم شامل 4 فصل بوده که عبارتند از:
شیمی یازدهم و دوازدهم در کنار هم حدودا 80 درصد سوالات را به خود اختصاص دادهاند و به علت تنوع فصول، آموزش شیمی برای این دو پایه با چالشهایی روبهرو شده است. تهیهی خلاصهی نموداری از نکات حفظی، نشان دار کردن مسائل بحث برانگیز، شرکت در آزمونهای جمع بندی و تسلط به سوالات کنکور سراسری سالهای اخیر میتواند چالشهای آموزشی را برای دانشآموزان کاهش دهد.
برای آموزش شیمی به گونهای که پاسخگوی نیاز شما در کنکور باشد؛ باید نکات زیر را مد نظر قرار دهید:
هر ساله درصد کمی از داوطلبان کنکور ریاضی و تجربی موفق به کسب درصدهای بالا برای شیمی میشوند زیرا مراحل آموزش شیمی از پایه تا پیشرفته، مستلزم مطالعهی دقیق کتاب درسی، تست زنی مداوم و آشنایی با سلیقهی طراحان کنکور و سرعت و دقت عمل در محاسبات میباشد. قابل ذکر است چون سوالات شمارشی در کنکورهای اخیر شیمی افزایش داشته است، داوطلب میبایست در صورت اطمینان بالای 90 درصد به آن پاسخ دهد زیرا این دسته از سوالات در صورت پاسخ اشتباه، میتواند امتیاز منفی جبران ناپذیری را برای داوطلبان کنکور به همراه داشته باشد.